AV-Mediengestaltung Grundwissen von Werner Kamp
https://amzn.to/2EgSlYX
leseporbe ist unten.
Inhalt
1 Grafische Grundlagen der Bildsprache . . . . . . . . . . 7
1.1 Blickrichtung und Blickzentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.2 Grafische Gestaltungselemente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.2.1 Linien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.2.2 Flächen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
1.2.3 Kontraste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1.3 Aufteilung der Bildfläche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1.3.1 Der goldene Schnitt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.3.2 Gestaltgesetze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.3.3 Offene und geschlossene Bildformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1.3.4 Bildebenen und Tiefenwirkung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
1.4 Bildstil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1.5 Gestaltung mit Farben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1.5.1 Gewicht von Farben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
1.5.2 Farbkontraste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
1.5.3 Harmonische Farbgestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
1.5.4 Farbpsychologie und Symbolik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
1.5.5 Farbgestaltung in Film und Fernsehen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
1.6 Aufgaben und Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
2 Die Kamera als Ausdrucksmittel . . . . . . . . . . . . . . . . 40
2.1 Einstellungsgrößen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
2.2 Perspektive und Bildraum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2.2.1 Kameraperspektiven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2.2.2 Bildperspektiven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
2.2.3 Kadrierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
2.3 Bewegung im Film . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
2.3.1 Phi-Phänomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
2.3.2 Nachbild-Effekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
2.3.3 Bewegungen 1. Art . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
2.4 Kamerabewegungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
2.4.1 Motivation der Kamerabewegung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
2.4.2 Formen der Kamerabewegung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
2.4.3 Kamerastil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
2.5 Aufgaben und Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
3 Lichtgestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
3.1 Drei-Punkt-Ausleuchtung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
3.2 Kriterien der Lichtgestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
3.2.1 Lichtlogik und Lichtquellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
3.2.2 Lichtrichtung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
3.2.3 Beleuchtungsstile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
3.2.4 Lichtqualität . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
3.2.5 Lichteffekte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
3.3 Aufgaben und Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
4
Inhaltsverzeichnis
4 Tongestaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
4.1 Die Tonaufnahme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
4.2 Musik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
4.2.1 Klänge, Instrumente und musikalischer Ausdruck . . . . . . . . . . . . 105
4.2.2 Dramaturgische Funktionen von Musik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
4.2.3 Erzähltechnische Funktionen von Musik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
4.3 Geräusche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
4.3.1 Atmo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
4.3.2 Effektgeräusche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
4.3.3 Spezialeffekte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
4.3.4 Sounddesign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
4.4 Sprache . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
4.4.1 Dramaturgische Aspekte der Sprache . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
4.4.2 Klanggestaltung der Sprache . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
4.5 Stille . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
4.6 Das Verhältnis von Bild und Ton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
4.6.1 Zeitliche Aspekte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
4.6.2 Räumliche Aspekte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
4.6.3 Inhaltliche Aspekte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
4.7 Praxis des Tonschnitts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
4.8 Aufgaben und Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
5 Dramaturgie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
5.1 Grundmuster der Dramaturgie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
5.1.1 Standardsituationen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
5.1.2 Der dramatische Konflikt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
5.2 Bauformen der Dramaturgie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
5.2.1 Der einfache dramatische Bogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
5.2.2 Offene Erzählformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
5.2.3 Story und Plot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
5.2.4 Spannung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
5.3 Charakterzeichnung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
5.3.1 Sprache und Dialog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
5.4 Genres und Formate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
5.4.1 Fiktionale Produktionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
5.4.2 Nicht-fiktionale Produktionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
5.4.3 Mischformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
5.5 Aufgaben und Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
6 Schnitt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
6.1 Rohschnitt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
6.1.1 Ausmustern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
6.1.2 Ordnen des Materials . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
6.2 Feinschnitt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
6.2.1 Zentrierter Schnitt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
5
Inhaltsverzeichnis
6.2.2 Lineare Verknüpfung von Einstellungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
6.2.3 Diffuser Schnitt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
6.2.4 Bewegungen schneiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
6.2.5 Einstellungsdauer und Schnittfrequenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
6.3 Blenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
6.4 Aufgaben und Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
7 Montage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
7.1 Kontinuität und „unsichtbarer Schnitt“ . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
7.1.1 Schnitt einer Szene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
7.1.2 Montagesequenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
7.1.3 Parallelmontage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
7.2 Assoziative Montageformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
7.2.1 Der Kuleschow-Effekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
7.2.2 Die Rolle des Zuschauers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
7.2.3 Intellektuelle Montageformen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
7.3 Aspekte der Clipmontage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
7.4 Aufgaben und Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
8 Stadien der Produktionsplanung . . . . . . . . . . . . . . 209
8.1 Exposee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
8.2 Treatment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
8.3 Drehbuch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
8.4 Storyboard – Von der Idee zum Bild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
8.5 EB-Beiträge produzieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
8.5.1 Vorbereitung und Recherche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
8.5.2 Dramaturgie und Gestaltung des Beitrags . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
8.5.3 Der Verlauf der Produktion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Anhang
A Filmanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Beispielanalyse I: Rocky IV – Der Kampf des Jahrhunderts . . . . . . . 233
Beispielanalyse II: Panzerkreuzer Potemkin . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
Beispielanalyse III: Der Trailer zum Film The True Cost . . . . . . . . . 239
B Glossar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Sachwortverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
LESEPROBE:
https://www.europa-lehrmittel.de/downlo ... 6/3455.pdf